Zakazane pytania na rozmowie rekrutacyjnej, czyli o czym rozmawiać nie wolno
Celem rozmowy kwalifikacyjnej jest sprawdzenie kompetencji kandydata oraz szczegółowe przedstawienie oferty pracy. Pytania o doświadczenie zawodowe, odbyte kursy, mocne czy słabe strony są więc naturalne. Co do zasady rekruter nie powinien poruszać w rozmowie kwestii, które zbyt mocno ingerują w życie prywatne potencjalnego pracownika. Niestety internet aż huczy od przykładów niestosownych pytań, które internauci usłyszeli na spotkaniach rekrutacyjnych. Wiele z nich nie tylko jest nietaktowna, ale także zakazana świetle polskiego prawa. Jakie pytania nie powinny paść na rozmowie kwalifikacyjnej? Jak powinieneś zareagować, kiedy usłyszysz któreś z nich?
Pytania, które otrzymuje kandydat w przebiegu procesu rekrutacyjnego, muszą być bezpośrednio związane z charakterem danej pracy. Kodeks pracy jasno określa, jakie informacje potencjalny pracodawca może uzyskać od kandydata. Jakie kwestie nie znajdują się na liście? O co pytać nie wolno?
Spis treści:
- Stan cywilny, plany na przyszłość i inne prywatne sprawy
- Rekruter nie może zapytać Cię o poglądy, pochodzenie czy wyznanie
- Czy był Pan karany?
- Przykłady zakazanych pytań
- Jak się zachować, kiedy rekruter zapyta o coś niestosownego?
- O co może zapytać Cię rekruter?
- A jakich pytań Ty nie powinieneś zadać rekruterowi?
Stan cywilny, plany na przyszłość i inne prywatne sprawy
Jeszcze w latach 90. pytanie o stan cywilny było na porządku dziennym. Dziś znajduje się na zakazanej liście. Co najmniej nietaktowne są też pytania o liczbę dzieci, fakt korzystania ze żłobka bądź przedszkola czy – w przypadku kobiet – ciążę i plany rodzicielskie. Niestety doświadczenie wielu kandydatek pokazuje, że na rozmowach kwalifikacyjnych często porusza się kwestie związane z macierzyństwem. Twierdząca odpowiedź na to pytanie niejednokrotnie skreśliła kandydatkę na samym starcie. Takie zachowanie potencjalnego pracodawcy można uznać jako dyskryminujące. Dlatego nie powinno mieć miejsca.
Rekruter nie powinien pytać Cię o stan zdrowia, a w tym przebyte choroby czy ewentualne schorzenia przewlekłe. Niezgodne z prawem są też pytania o nałogi, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu. Są to tzw. dane wrażliwe. Jedyne, czego może wymagać, to oświadczenie o zdolności do pracy na danym stanowisku, wydane przez lekarza medycyny pracy.
Rekruter nie może zapytać Cię o poglądy, pochodzenie czy wyznanie
Żadna informacja uzyskana podczas rozmowy kwalifikacyjnej nie może dyskryminować kandydata. Pytania o poglądy polityczne, wyznanie religijne, pochodzenie czy orientację seksualną są zakazane. Światopogląd nie może mieć wpływu na ocenę kompetencji osoby ubiegającej się o pracę. Każdy pracownik powinien być szanowany w miejscu pracy. Pracodawca nie może faworyzować konkretnych osób ze względu na podobne poglądy polityczne czy traktować gorzej przez niski status społeczny czy stan majątkowy.
Czy był Pan karany?
Pytania o niekaralność są dozwolone w przypadku ubiegania się o pracę w służbach mundurowych, służbie cywilnej czy innych zawodach związanych bezpośrednio z bezpieczeństwem. W takiej sytuacji poruszanie kwestii niekaralności ma wyraźne uzasadnienie. Pracodawca ma prawo wystąpić do Krajowego Rejestru Karnego o udzielenie informacji dot. niekaralności danej osoby.
W innych przypadkach pytanie o niekaralność jest niedopuszczalne. Pracodawca nie ma też prawa żądać zaświadczenia o niekaralności.
Przykłady zakazanych pytań
Wśród zakazanych pytań wymienimy:
- Czy zamierza Pan/Pani założyć rodzinę?
- Jaką ma Pan/Pani orientację seksualną?
- Czy jest Pani w ciąży lub planuje ją Pani w najbliższym czasie?
- Ile ma Pani dzieci?
- Czy jest Pan/Pani heteroseksualny/a?
- Co myśli Pan/Pani o sytuacji politycznej w kraju?
- Jakie jest Pana/Pani wyznanie religijne?
- Czy kiedykolwiek leczył/a się Pan/Pani psychiatrycznie?
Jak się zachować, kiedy rekruter zapyta o coś niestosownego?
Jeśli podczas rozmowy kwalifikacyjnej padnie któreś z zakazanych pytań, masz pełne prawo zwrócić rozmówcy uwagę na jego niestosowność. Zwróć uwagę na to, żeby przez cały czas zachować spokój i profesjonalizm.
Pamiętaj, że zakazane pytanie nie musi wynikać ze złych pobudek. Czasem jest to po prostu efekt niedoświadczenia osoby prowadzącej rozmowę rekrutacyjną.
Czy zarzucenie rekruterowi nietaktu z góry skazuje rekrutację na niepowodzenie? Może tak się stać. Jednak zastanów się, czy pracodawca, który zadaje zakazane pytania, rzeczywiście jest wart uwagi. Czy na pewno chcesz pracować w firmie, która już na wstępie łamie przepisy zawarte w Kodeksie pracy, czyli podstawowym dokumencie określającym Twoje prawa? Odpowiedź jest prosta.
O co może zapytać Cię rekruter?
Zakres danych osobowych oraz katalog pytań, które mogą paść podczas rozmowy kwalifikacyjnej ,są uregulowane prawnie. W Kodeksie pracy jasno zapisano, że rekruter może prosić potencjalnego pracownika o podanie imion, nazwiska, imion rodziców, daty urodzenia, miejsca zamieszkania i adresu do korespondencji, jeśli jest inny, wykształcenia i dotychczasowego doświadczenia.
A jakich pytań Ty nie powinieneś zadać rekruterowi?
Nie ma oficjalnej listy zakazanych kwestii, których kandydat nie powinien poruszać na rozmowie kwalifikacyjnej. Są jednak pytania, które mogą skreślić Cię już na starcie. Jednym z nich jest to o obszar działalności firmy. Pytając, czym zajmuje się firma, pokazujesz swoje nieprzygotowanie do rozmowy. Powinieneś wiedzieć, do jakiego przedsiębiorstwa aplikujesz i po co. W innym wypadku osoba rekrutująca może odebrać Cię jako niepoważną, lekceważąca i niewartą uwagi.
Niezbyt profesjonalne jest pytanie o urlop. Jeśli kandydat pyta, kiedy może iść na urlop, zanim jeszcze dostanie pracę, pokazuje się jako osoba niezmotywowana, mało pracowita i niesolidna.
Ponadto nie pytaj, jak Ci poszło, czy godziny pracy są elastyczne i czy w firmie są nadgodziny.
Rozmowa kwalifikacyjna to ważne spotkanie – zarówno dla kandydata, jak i dla rekrutera. Obie strony powinny zwracać się do siebie z szacunkiem. W dobrej atmosferze rozmawia się zdecydowanie lepiej!
Przeczytaj również: https://eduexpress.pl/klucz-do-sukcesu-zrozumiec-psychologie-kandydata/
